Gelin şimdi de İsveç’ten ve ekonomisinin Norveç ve Danimarka’dan nasıl daha farklı olduğundan bahsedelim, evet, Norveç gibi ham kaynakları var ve evet, Danimarkalılar gibi onlar da iyi tüccarlar, ama İsveç’e baktığımızda gerçek anlamda farklı görünen şey, muhteşem Endüstrileri. 

İsveç çeliği, kalitesiyle dünyaca ünlüdür. Büyük bir silah endüstrisi var; çakılardan, balistik koruma yeleklerinden, bazukalardan, tanklardan büyük toplara, savaş uçaklarına kadar her şeyi İsveç üretiyor. İsveç’in üretim sektörü, detay ve hassasiyet konusundaki kalitesiyle ünlüdür. Arabalarda Volvo’yu Çin sahiplenir, fakat tüm sarışın İsveçlileri kızdırmamak adına gelin ona da İsveçli diyelim. Kanımca İsveç’ten gelen en iyi araba markası Volvo değil, Saab. 

Hayatında dar İsveç köy yollarında, sıcak bir Temmuz günü bir turbo Saab cabriolet kullanacak kadar şanslı olabilmiş herkes benimle aynı fikirde olacaktır. Ömür boyu keyifle hatırlayacağınız anlardan biridir. 

Ve evet, dünyayı ele geçirmiş olan büyük, sıkıcı IKEA’dan da bahsetmek gerekir. Haksızlık ettiğime, sırf IKEA mobilyalarını kurmak için harcadığım sonsuz saatlere dair tüm anlarımı hatırladığım için böyle dediğime eminim, pek iyi ve kendimle pek gurur duyduğum zamanlar değildi. Çoğu zaman arkadaşlarımı arayarak bir iş anlaşması yaptım, onlar benim IKEA mobilyamı monte edecekti, ben de onlara rüşvet olarak Türk sucuğu ve yemek verecektim.

Yani, talaştan yapılan bir şeye mobilya demek bile yasal olmasa gerek?

Ama neyse, sonuçta pratik ve en kötüsü de son IKEA mobilyamı aldığıma söz de veremem, İskandinavya’da IKEA’dan “mobilya” almamak baya zor. İsveç’in nüfusu, kısa bir sürede epey bir arttı, 1980 senesinde 8 milyonken bugün yaklaşık 10 milyona geldi, tüm İsveçliler’in ⅕‘inde göçmen geçmişi var. 90’larda eski Yugoslavya’dan gelen birçok göçmen İsveç’e geldi ve 2000’lerde de Afrika ve orta doğudan birçok göçmen geldi. İsveç’in göçmenlik konusunda çok daha rahat bir tavrı var, aynı zamanda bu konu İsveç’te epey bir gerginlik ve tartışma kaynağı. İsveç Endüstrisi, endüstrisi için düşük ücretlere ihtiyaç duyuyor. Rekabetçi olabilmesi açısından İsveç, Danimarka ve Norveç’e kıyasla göçe daha bağımlı. İsveç’te vergiler daha düşük, maaşlar da daha düşük ve birçok şey Danimarka ve Norveç’ten, özellikle de Norveç’ten daha ucuz. Arabalar da elbette çok daha ucuz, İsveç’in büyük faydalarından biri de Danimarka ve Norveç’e kıyasla daha ucuz olan arabalar. 

Vergi sistemi sebebiyle Danimarka araba almak için en pahalı ülke. İskandinavya’da en yüksek varlık farkı açık ara İsveç’tir. İsveç’teki farklı gelir sınıfları arasında ayrım yapmak çok daha kolaydır. İsveç aristokrasisi, sıradan vatandaşlarla mesafesini korur. Yüksek gelirli kişileri fark etmek çok daha kolaydır. Belki bu bir şekilde İsveçliler’in İskandinavya’da açık ara en çalışkan halk olduğu ve iyi iş ahlakına sahip oldukları gerçeğiyle ilgilidir. Bu yüzden giderek daha fazla yabancı şirket İsveç’te İskandinav merkez büro sahibi olmayı tercih ediyor. İsveç’te daha farklı bir yönelim ve rekabet ve çok daha çetin bir iş piyasası mevcut.